donderdag 29 december 2011

2011: een kernramp, fraude, maar ook veel moois

Fukushima – Tsjernobyl-II?
Een ramp voor de wereld en voornamelijk voor Japan, was de aardbeving die leidde tot de kernramp bij Fukushima (voor een compleet wetenschappelijk overzicht: zie de special van naturenews). Ook nu nog worden continu voedingsmiddelen ontdekt die ernstig vervuild zijn, en die gewoon op de markt zijn. En gegeten worden door kinderen en zwangere vrouwen. Ik hou mijn hart vast voor de dingen die nog gevonden gaan worden, binnenkort en over tientallen jaren.
Stapel-gate
Het slechtste van 2011 voor de wetenschap was de enorme fraudezaak rond Diederik Stapel. Dat hij zelfs de eerste plaats heeft in de “Top Science Scandals 2011” van The Scientist is iets om vooral niet trots op te zijn. Deze mega-fraude, die ogenschijnlijk voornamelijk door hemzelf is aangericht, kan de carriere van tientallen jonge wetenschappers vernietigen en heeft het vakgebied van de sociale psychologie voor altijd in een zwart daglicht geplaatst. Is het de andere onderzoekers echt niet te verwijten dat zij nooit iets hebben opgemerkt, of hadden zij beter moeten opletten? Of was Diederik Stapel zo’n goede manipulator dat hij werkelijk iedereen om zijn vinger wond? We zullen er misschien in 2012 achter komen, maar misschien ook nooit aangezien veel betrokkenen angstvallig hun mond houden.

500px-Open_Access_PLoS.svg
Public & science
Om positief te eindigen een goede ontwikkeling in de wetenschap in 2011: het steeds meer openbaar maken van wetenschap. Hierbij doel ik natuurlijk op het streven om vaker wetenschappelijke artkelen ionder open acces te publiceren en en het beschikbaar maken van onderzoeksgegevens, zoals NWO voorstelt en waar ik eerder over schreef. Maar ook bedoel ik hierbij de trend om het publiek actief te betrekken bij onderzoek: het publiek als studie-object; het betrekken van het publiek bij wetenschap voor betere voorlichting en educatie over wetenschap; maar ook door het publiek actief te laten bijdragen aan het verzamelen en analyseren van onderzoeksgegevens (zie hier). Van het vertalen van Griekse papyrus-rollen, het helpen vouwen van eiwitten en het tellen van insekten op nummerborden (splash-teller) – onderzoekers uit alle vakgebieden hebben ontdekt dat vele handen licht werk maken en dat mensen bereid zijn vrijwillig mee te werken aan cool onderzoek. Hopelijk zullen deze ontwikkelingen verder gaan in 2012.
Het beste boek
Het beste populair wetenschappelijke boek dat ik in 2011 gelezen heb is The Emperor of all Maladies - a biography of cancer – van Sidhartha Mukerjee (uit 2010). Dit is een zeer gedetailleerde beschrijving van kanker, van de allereerste bevindingen uit de Middeleeuwen, de start van de moderne geneeskunde en het uitvinden van rigoreuze behandelingen, tot de opkomst van fund-raising en de “war on cancer” in de jaren ‘50 van de vorige eeuw. Een zeer compleet en boeiend boek. Ik betrapte mezelf ‘s avonds in bed aandachtig lezend (en vertellend aan mijn vriend) over de Pap-smear om baarmoederhalskanker aan te tonen. Niet erg romantisch, wel interessant. Echt een aanrader. Lees de rest van mijn boeken-top-10 hier.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten